شناخت درمانی همواره توسط درمانگرانی که در این شیوه مجربند به اجرا در می آید.می تواند هم بصورت جلسات گروهی یا انفرادی (با خود درمانگر) انجام شود.جلسات بطور میانگین 45 دقیقه بصول می انجامد.

اساس درمان شناختی بر این مفهوم است که افراد الگوهای متفاوتی از افکار دارند که بر روزانه برطبق آن کار کرده یا تمرین می کنند.توسط درمانگر افکار مربوط به اعتیاد تشخیص داده می شود.این افکار اغلب سبب بقا اعتیاد و سست شدن ترک عادات می شوند.نمونه این افکار اعتقاد به درستی آن است اما نمی تواند به اثبات برسد و نیز خود شما هم از اینکه افکارتان درست باشد یا ممکن است درست باشد می ترسید.مثالهای افکار اینچنینی :

• اعتیاد از خود من قویتر است; و من بر آن کنترلی ندارم.
• مردم فکر می کنند من بخاطر اینکه معتادم شکست می خورم.
• اگر عاداتم را ترک کنم قادر نخواهم بود دوستی بیابم.
• من یک انسان ضعیفم.

متعاقبا" درمان سعی دارد این افکار را از طریق تکالیف و تمرینات معروف به تحریکی (انگیزه) به افکار مفیدتر و مثبتی تبدیل کند.مثالی افکار مثبت و مفید:

• نمی دانم که آای اعتیاد از من قویتر است; من با درمان کامل خودم میتوانم آنرا کشف کنم.
• من نمی دانم مردم در مورد من چه فکر می کنند;من میدانم که بخاطر اعتیادم شکست نمی خورم.
• من با مردم صحبت می کنم و اغلب نظرات مثبتی دریافت می کنم.پس یقینا" می توانم دوستانی جدید هم داشته باشم.فقط مقثداری زمان می برد.
• من روی اعتیادم کار می کنم و می کوشم تا زندگی ام را از سر بگیرم بنابراین من بازنده نیستم مطمئنا".